9. Naturaren balioak transmititu: bizitza erregulatzea, ongizatea, zaintza, erantzukizuna, oparotasuna, lurraldearen kustodia…

Garrantzitsua da naturak gizakiari eskaintzen dion balioa bere osotasunean transmititzea, ez dadin gelditu ikuspegi ekonomizista hutsean. Hiru plano bereizten ditu zientziak:

Balio instrumentalak. Naturak, elikagaiz, urez eta energiaz hornitzeaz gain, bizitzaren prozesu orokorrak erregulatzen ditu: klima, materiaren deskonposizioa, polinizazioa, atmosferaren garbiketa... Horrekin guztiarekin, planetaren eta gizateriaren bizi-asegurua da natura, eta, zehazkiago, biodibertsitatea. Egonkortasuna eta segurtasuna eskaintzen dizkio gure espezieari. Beraz, bioaniztasuna arriskuan dagoen heinean, gure espeziearen biziraupena ere badago jokoan.

Balio intrintsekoak. Berezko balio ekologikoa du naturak, eta existitze hutsagatik dagokigu zaintzea. Are gehiago, erabiltzen dugun hori egoera onean mantentzeko erantzukizuna dugu.

Harreman-balioak. Beste pertsona batzuekin ditugun harremanek elikatu eta asebetetzen gaituzten bezala, naturarekin lotzen gaituzten harremanek ere elikatzen gaituzte. Zaintza da horietako bat. Zaintza ematea eta jasotzea garrantzitsua da bizitza betea izateko. Zainduak garenean bezala, beste pertsona batzuk zaintzen ditugunean ere, onura bat jasotzen dugu, ondo sentitzen baikara. Bi noranzkoko harremana da naturaren kasuan ere. Herri indigenek oso barneratuta daukate hori: Ama Lurra zaintzen baduzu, Ama Lurrak zuri ongizatea emango dizu bueltan. Garai batean, Ipar hemisferioan ere oso barneratuta geneukan hori.

Bestetik, naturaren oparotasunak ere asebetetzen gaitu: udaberrian landareak ernetzen eta loratzen ikusteak, bizia nonahi sumatzeak, uzta jasotzeak eta naturaren oparotasun orokorra sentitzeak indarberritu egiten gaituzte. 

Gero eta ebidentzia zientifiko gehiagok frogatzen dute naturarekiko harremana ezinbestekoa dela osasun fisiko zein mentalerako, eta, harremana galtzen ari garen heinean, espezie gisa garatzen ditugun gaixotasunak areagotzen ari direla. Zientzia hautematen hasia da Mendebaldeko gizarteak naturarekiko duen deskonexioak ongizatearen galera eragiten duela. Arazo psikologikoak azaltzen dira: depresioak eta bestelako asaldura psikologikoak.

Baina badago beste harreman-balio indartsu bat ere: lurraldearen kustodia. Guri dagokigu arbasoek utzitako lurraldea hurrengoei egoera onean ematea.

Gipuzkoako Foru Aldundiko Ekonomia Sustapeneko, Turismoko eta Landa Inguruneko Departamentuak sustatu eta finantzatutako proiektua.