Amazonas ibaiaren sekretu bat gutxiago

Munduko ibairik handienaren sorlekuaren kokapenari buruzko zalantzak argitu dira. Amazonas ibaiaren iturria Ozeano Pazifikotik 160 kilometrora dago, nahiz eta 6.400 km-ko ibilbide luzearen ondoren, Ozeano Atlantikora isurtzen den. Bi urteko ikerketa luzeari esker jakin da Amazonasek bidaia Peruko Nevado del Mismis-en hasten duela, 5.600 metroko altitudean.

Amazonas ibaiak ongi irabazia du munduko ibai handienaren lekua. Izan ere, ur-emaririk handieneko ibaia da (200.000 km³/s), baita arrorik zabalena duena ere (7.050.000 km²). Zenbait lekutan 6 km zabal da, eta sakonera, berriz, 20-25 eta 800 m bitartekoa du.

Ozeano Atlantikora isurtzen duen ur-kantitatea Zaire ibaiarena baino lau aldiz handiagoa eta Mississipirena baino hamar aldiz handiagoa da. Gainera, lurreko uren bosten edo laurden bat Amazonas ibaiaren ibilgutik pasatzen dela kalkulatu da. Arroak Brasil, Guyanak, Venezuela, Kolonbia, Ekuador, Peru eta Bolivia estatuak hartzen ditu bere baitan. Hain arro zabala izanda ez da harritzekoa 1.100 adar baino gehiagoz osatua egotea. Garrantzitsuenak Negro, Branco eta Japura dira iparraldean eta Marañon, Madeira, Tapajos eta Xingu, hegoaldean. Amazonasek urte osoan jasotzen du ura.

Amazonas ibaiak handitasun eta aberastasunaren aldetik merezi dituen goraipamen ugari bezalaxe ezin aipatu gabe utzi biologoentzat eskualde osoak duen garrantzia. Izan ere, bi milioi intsektu-espezie, 100.000 landare-espezie, 600 ugaztun-mota eta 2.000 arrain-espezie dago bertan eta haietako asko munduan beste inon aurkitzen ez diren espezieak dira gainera.