Raios de luz na investigación da metástasis

2014/03/12 Kortabarria Olabarria, Beñardo - Elhuyar Zientzia Iturria: Elhuyar aldizkaria

• Biokimika
• Medikuntza
• Mikrobiologia
• Farmakologia

Tras dez anos de traballo, o equipo do investigador Joan Massagüé descubriu un mecanismo imprescindible na metástasis de células cancerosas. Os resultados do estudo publicáronse na revista especializada Cell, na que se explica como os cancros de pulmón e mama provocan metástasis no cerebro. Si conseguísese inactivar este mecanismo, Joan Massagüé espera evitar a metástasis e reducir as mortes por cancro. “Os resultados son esperanzadores, pero o obxectivo é difícil e o éxito non está asegurado”, recoñece Massagüé.

O investigador catalán, que traballa no Sloan Kettering de Nova York, comezou a traballar na creación de anticorpos que poderían facer fronte á metástasis. Despois quere ensaiar cos ratos.

Segundo Joan Massagüé, a metástasis é a causa da morte na maioría dos casos de cancro. En moitos casos, os tumores iniciais non afectan os órganos superiores, pero si á metástasis. Por iso, o equipo investigador decidiu a principios de século deixar de lado as investigacións sobre os tumores iniciais e comezar a investigar a metástasis.

Ao falar do seu descubrimento, Massagüé afirma que parece un mecanismo xeral de colonización da metástasis. Parece que quere demostrar nos próximos meses que o mecanismo de metástasis que afecta a outro tipo de tumores e a outros órganos é o mesmo. “Se isto fose así —afirma o catalán—, poderiamos desenvolver fármacos específicos paira combater a metástasis”.

A peza fundamental do mecanismo que identificou o grupo de Massagüé é a encima denominada plasmina, una encima que impide a coagulación do sangue. No cerebro, ademais, ten una función protectora fronte ás células cancerosas que chegan a través do sangue. Os investigadores do centro Sloan Kettering descubriron que o plasmón evita a adhesión de células cancerosas aos vasos sanguíneos e impide a formación de novos tumores e favorece a autodestrución de células tumorales.

Este mecanismo é capaz de destruír a maioría de células cancerosas, pero non todas. Estas células que non se destrúen recuperan a súa capacidade de adherirse aos vasos sanguíneos grazas a una molécula chamada L1CAM, que ten propiedades adhesivas. Se se xerase algún medicamento paira bloquear esta molécula, as células cancerosas non volverían adherirse aos vasos sanguíneos e non poderían formar novos tumores.

Con todo, antes de empezar a xerar fármacos é necesario comprobar que o mecanismo que provoca metástasis no cerebro é o mesmo que o que actúa noutros órganos. Se se verifica a hipótese, se se demostra, nos meses posteriores iniciaranse ensaios cos ratos até atopar un medicamento que sexa efectivo e que non teña efectos secundarios graves. “Pero sen triunfalismo, a metástasis é un mecanismo moi complexo”, advirte Massagüé.