Desde mañá, ano polar
2007/02/28 Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia
O Ano Polar Internacional é una iniciativa impulsada e coordinada pola Asociación Mundial de Meteorología (WMO) e o Consello Internacional de Ciencias (ICSU) paira a realización de investigacións científicas nos polos durante dous anos. É a cuarta vez que en 125 anos púxose en marcha un proxecto deste tipo, no que participarán 63 países e 10.000 científicos, que prevé levar a cabo máis de 200 proxectos nos Polos Norte e Sur, cun investimento total de 1.200 millóns de euros.
Os polos son rexións interesantes paira investigar moitos dos fenómenos globais da Terra. Os procesos meteorolóxicos, oceanográficos e biolóxicos que teñen lugar nos polos teñen gran importancia na regulación do clima, por exemplo. Ademais, considéranse indicadores moi sensibles dos cambios que se producen no medio ambiente, do mesmo xeito que os canarios mineiros. Eles son os mellores lugares paira investigar o magnetismo terrestre e teñen una atmosfera adecuada paira realizar observacións astronómicas. Tamén son moi útiles paira investigar a historia, xa que conservan os rexistros do pasado terrestre atrapados no xeo.
Paira este ano polar, as investigacións centráronse en seis áreas principais: a situación ambiental das rexións polares; a comprensión dos cambios do pasado e a predición dos futuros; as relacións entre os procesos polares e globais; os límites da ciencia nas rexións polares; a observación da Terra e o espazo desde os polos; e a sustentabilidade das sociedades circumpolares. A organización quixo destacar por primeira vez no contexto do quecemento global e o cambio climático.
Por primeira vez, xa que desde o ano polar anterior pasou medio século. Trátase dunha iniciativa pouco frecuente: o primeiro ano polar celebrouse en 1882-83, cincuenta anos paira o segundo e vinte e cinco paira o terceiro en 1957-58. Entón, o aumento da temperatura media do planeta non era o protagonista da axenda científica.
A idea do ano polar débese sobre todo ao explorador e científico Karl Weyprecht. Foi un dos líderes da expedición ao Polo norte do imperio austrohúngaro Weyprecht en 1872-74. Naquela expedición recolléronse centos de datos científicos, pero Weyprecht viu claro que os datos recolleitos de forma independente tiñan un uso moi limitado e que había que unir forzas paira comprender fenómenos meteorolóxicos e geofísicos. Ao seu regreso, propuxo "deixar ao carón a competencia desrentable polo mero descubrimento xeográfico" e pór en marcha "expedicións coordinadas das nacións cara a investigacións científicas".
A proposta tardou uns anos en levar a cabo, pero en 1882 12 países organizaron conxuntamente 15 expedicións aos polos: 13 Polo norte e 2 Polo sur. Weyprecht faleceu en 1881 e non puido vela materializada, pero a proposta de traballar xuntos está viva 125 anos despois.
Traballar coordinadamente e xuntos é sempre una boa estratexia, non só nos polos. Con todo, tendo en conta a dureza das condicións nestes dous extremos da Terra, pode dicirse que tamén é obrigatorio. Cóntase que os participantes dos dous primeiros anos polares puideron dedicar menos do dez por cento do tempo á ciencia, xa que o resto fixérono paira sobrevivir.
Publicado en Berria.
Gai honi buruzko eduki gehiago
Elhuyarrek garatutako teknologia
