}

Bioloxía Sintética

2006/03/17 Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia

O concepto e o son novos. Fai máis de 25 anos dicían sobre o descubrimento dos Premios Nobel de Fisiología e Medicamento de 1978: "este traballo (...) levounos á nova era da Bioloxía Sintética na que, ademais de estudar os xenes existentes, poderemos crear novos e valoralos".
A Bioloxía Sintética ten como obxectivo a copia de sistemas biolóxicos.

A mención á investigación dos Premios Nobel podería servir tamén paira a Biotecnoloxía, sobre todo tendo en conta que nesa década déronse os primeiros pasos paira desenvolver o que consideramos a Biotecnoloxía moderna. Con todo, as ideas básicas, polo menos teóricas, da Bioloxía Sintética van máis aló. Digo teóricos porque actualmente considérase un tema de investigación en curso.

Paira comprender con facilidade que é a Bioloxía Sintética, o máis sinxelo é substituír a palabra Bioloxía por Química. A Química Sintética xera, fabrica e fabrica elementos, compostos e materiais presentes e non presentes na natureza. A Bioloxía Sintética pretende facer o mesmo cos elementos biolóxicos: xenes, proteínas, membranas, células. Con todo, a parte práctica é moito maior que a teórica, xa que os sistemas biolóxicos son moi complexos. Este é o argumento que utilizan os máis crentes. Como imos copiar o que só entendemos en parte?

Pero hai quen o fai. A Bioloxía Sintética pon como exemplo a reconstrución do virus do polio en 2002, ou o feito de que a finais do pasado ano fíxose o mesmo co virus da gripe en 1918. Os investigadores foron capaces de crear un código xenético paira aminoácidos que non se utilizan por si mesmos paira producir proteínas na natureza. De feito, os seres vivos combinamos 20 aminoácidos paira formar proteínas, pero xa conseguiron crear un código paira outros 30. Con elas poderíanse producir proteínas con propiedades 'novas', non presentes na natureza, pero que poderían ser útiles paira o ser humano, do mesmo xeito que os materiais sintéticos.

Grazas a estes estudos é posible que se poidan producir proteínas con propiedades 'novas' que non se atopan na natureza, pero que poden ser útiles paira o ser humano,

Destes logros hai una gran diferenza paira sintetizar una célula, pero xa se deron algúns pasos: No ano 2001, por exemplo, conseguiuse a elaboración dunha vesícula capaz de expresar proteínas, e no ano 2003, a partir do ADN sintético, a produción de proteínas que formaban canles dentro da célula.

Ademais de copiar os sistemas biolóxicos, a Bioloxía Sintética tamén busca a estandarización. É dicir, trátase de buscar e agrupar as unidades básicas necesarias paira formar un sistema biolóxico, paira logo, do mesmo xeito que os enxeñeiros, “coller” as que en cada caso fosen necesarias paira crear o que se queira. Ciencia ficción? Aínda si. Con todo, varios grupos de investigación están a buscar os xenes mínimos necesarios paira desempeñar as funcións básicas da vida e o Rexistro de Partes Biolóxicas Estándar foi creado polo centro de investigación pioneiro MIT.

En maio deste ano terá lugar en California o terceiro congreso internacional de Bioloxía Sintética. E desde a Unión Europea tamén queren impulsar as súas investigacións neste campo (en Estados Unidos déronse os pasos previos). No sexto Programa Marco, a Bioloxía Sintética forma parte do conxunto de novas e emerxentes Ciencias e Tecnoloxías e, segundo indícase na convocatoria de presentación de proxectos, "as respostas recollidas nas dúas convocatorias anteriores demostran que a Bioloxía Sintética é un campo que comezou a camiñar de forma efectiva, cun alto potencial científico e tecnolóxico, e que debe promoverse de forma decidida paira a súa plena integración e desenvolvemento en Europa."

Publicado en Berria