Álava descobre matanzas de fai 37 millóns de anos, até agora descoñecidas

2021/06/29 Agirre Ruiz de Arkaute, Aitziber - Elhuyar Zientzia Iturria: Elhuyar aldizkaria

• Paleontologia

Aínda que na actualidade existen poucas especies de cabalos, burros e cebras (todas elas dun só xénero, Equus), fai 56-33,9 millóns de anos había una maior diversidade. Era un dos grupos máis estendidos de Europa. Investigadores do Grupo Paleontológico de Vertebrados da UPV identificaron dúas novas especies de tempadas por hora no xacemento de Zambrana, en Álava: Especies Leptolophus Cuestai e Leptolophus franzeni.

Naquela época, Europa era un arquipélago, una illa moi composta. Entre elas só existían conexións temporais e cada illa contaba con fauna endémica. Máis da metade dos xéneros de matogueira presentes no arquipélago eran zarzas endémicas da illa ibérica. “Os équidos actuais teñen un só dedo –di a investigadora Leire Perales Gogenola–, pero as tempadas daquela época tiñan tres dedos. Á fin e ao cabo, non estaban especialmente adaptados paira correr. E había grandes diferenzas de tamaño: una das novas especies atopadas pesaba uns 30 kg e a outra 150 kg”.

Ao principio do Holoceno había una gran temperatura e humidade. Nesta época xurdiron ecosistemas tropicais e subtropicales en case todo o mundo. “En Zambrana había terreos pantanosos onde había crocodilos, marsupiales, tartarugas, primates e outros animais”, precisou a investigadora Ainara Badiola. “Na crise climático-biolóxica durante a transición ao oligoceno, con todo, este ecosistema tropical comezou a deteriorarse e a paisaxe foise transformando na perda de bosques tropicais e na aparición de comunidades vexetais máis tépedas, zonas máis abertas e prados”.

Os investigadores descubriron que as dúas novas especies de matogueira atopadas tiñan as varillas adecuadas paira alimentar a vexetación de zonas máis abertas. “As tacas traseiras eran moi longas, como as dos équidos actuais, é dicir, adaptadas paira comer herbas e outras plantas que erosionan os dentes. Por tanto, é posible que naquela época xa se estendesen os prados na zona ibérica, a diferenza da zona media europea”, explica Perales.

Os dentes son una ferramenta perfecta paira os paleontólogos. Utilizámolos paira identificar grupos e serven paira saber que comían os animais. “O estudo do microdesgaste nas muelas permítenos coñecer o que o animal comeu nos días previos á súa morte”.

Zambrana está a ser investigada desde 1998 polos paleontólogos da UPV-EHU, que aínda teñen materiais pendentes de investigar. Previamente identificáronse outras dúas especies de tempadas: Pachynolophus zambranensis e Iberolophus arabensis. Con todo, explicaron os fósiles de diferentes tipos de mamíferos e obtiveron información significativa sobre os cambios climáticos e ambientais ocorridos en Europa e no País Vasco ao longo do tempo xeolóxico. As dúas últimas especies foron anunciadas na revista Journal of Vermiolate Paleontology.