Depósitos de madeira en ríos

1999/01/01 Arturo Elosegi Irurtia - Ekologiako katedradunaZientzia eta Teknologia Fakultatea. EHU Iturria: Elhuyar aldizkaria

• Ekologia
• Hidrologia

Noutras rexións, sobre todo no oeste de Estados Unidos, púidose observar que as árbores mortas que caen ao río, a miúdo forman presas de madeira que teñen una gran importancia nas comunidades fluviais. Por unha banda, estabilizan a canle, acumulan sedimentos finos e ofrecen novos hábitats aos seres vivos. Ademais, reteñen a hojarasca que chega ao río, que ao ser a principal forraxe dos invertebrados do río, prodúcese un maior número de invertebrados en arroios con abundantes presas de madeira e una maior produción de peces.

Por último, os pozos e as augas inertes que se xeran nas proximidades das presas de madeira son o principal refuxio para que os seres vivos poidan facer fronte ás inundacións e, en consecuencia, ao eliminar as presas de madeira, as inundacións causan un maior impacto nas comunidades fluviais.

A pesar da importancia da madeira, moitas accións humanas (sobre todo a talla de bosques e a explotación de troncos) contribuíron a que cada vez queden menos troncos nos nosos ríos, afectando á súa diversidade e función. A maior parte dos estudos sobre este apartado leváronse a cabo en Norteamérica e Nova Zelandia, aínda que se descoñece o grao de empobrecimiento dos ríos europeos pola eliminación da madeira. Esta é a primeira investigación que se realizou en Europa do Sur.

Este proxecto ten dous obxectivos principais: por unha banda, coñecer a presenza de troncos nos ríos do País Vasco, e doutra banda, o impacto da topografía da canle e da xestión forestal sobre o mesmo. E doutra banda, observar a importancia da madeira na diversidade morfológica dos ríos, na abundancia de hábitats, nas comunidades de invertebrados e na súa capacidade paira facer fronte ás inundacións. O estudo está a realizarse no río Aguera, que é o mellor conservado dos ríos biscaíños.

Como se puido observar, os tramos fluviais que se atopan baixo piñeirais, eucaliptades e alisedas mozos presentan una menor presenza de madeira que os que se atopan baixo robledales adultos e a influencia dos troncos é menor.

Paira analizar a influencia da madeira eliminouse toda a madeira existente en dous arroios e estase observando a súa influencia sobre o substrato da canle, a capacidade do río paira reter a orbela, a abundancia de microhábitats e a capacidade dos invertebrados paira facer fronte ás inundacións.

Os ríos sen madeira perderon moito máis sedimentos que os grupos de control, reduciuse a diversidade de hábitats e modificáronse as comunidades de invertebrados. Aínda queda por ver se as inundacións afectan máis aos ríos sen madeira.

Os resultados deste proxecto permitirán coñecer mellor o impacto da explotación forestal nas comunidades fluviais e buscar vías paira reducilo. Se queremos mellorar a calidade dos ríos vascos, non podemos conformarnos con mellorar a calidade da auga. Ademais, débese observar o estado do hábitat físico dos seres vivos e o seu funcionamento hidrológico. Este tipo de investigacións poden axudar moito a coñecer o estado e funcionamento natural dos nosos ríos e, por tanto, a restaurar os ríos afectados.

• Título do proxecto: Dinámica e
  función dos acumuladores de madeira: relación coa arrokolandaredia.
  
• Obxectivo: Comprobación da presenza de troncos nos ríos do País Vasco e estudo da topografía da canle e da xestión
  forestal.
• Financiamento: DCICYT, UPV.
• Director: Jesús Pozo.
• Equipo de investigación: Director:
  Jesús Pozo, Catedrático de Ecoloxía.
  Ana Basaguren e Arturo Elosegi.Bolseiro
  Doutor: Bosco Imbert.Bolseiros
  doctorandos: Jon Molinero,
  Jose Manuel González e Joserra Dez.
• Departamento: Departamento de Bioloxía Vexetal
  e Ecoloxía.
• Centro: Facultade de Ciencias de Leioa.