“Non sabía onde estaba a entrar, así que non lle tiña medo”

2019/03/01 Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia Iturria: Elhuyar aldizkaria

• Elkarrizketak
• Berdintasuna
• Softwarea
• Adimen artifiziala

Itziar Gonzalez-Deus é investigadora do grupo Ixa e profesora do Departamento de Lingua e Comunicación Vasca na UPV/EHU, que reúne na súa actividade dous mundos opostos: lingüística (Letras) e informática (Ciencias).

Partiu da primeira: “Eu sempre toquei de letras, non porque en ciencias non me arranxaba ben, senón porque me gustaban”. Así, licenciouse en Filoloxía Alemá pola UPV. Entón xorde a oportunidade de sumarse ao outro ámbito: “En Donostia vin que ofrecían un máster en Análise e Procesamiento da Lingua e atraeume. Pareceume moi nova, diferente ao que fixen até entón, e ademais estaba preto de casa. Así que decidín probalo, porque non me gustaba, perdería un ano como moito”, recoñece Gonzalez-Deus.

Pero gustoulle moito. “Paira min todo era totalmente descoñecido. Non sabía onde estaba a entrar, así que non tiña medo. No bacharelato non dei Matemáticas, e quizais me custaba algo máis entender que a alguén que viña doutra rama.Pero, á fin e ao cabo, no máster todos eramos lingüistas ou informáticos, axudabámonos mutuamente. Aquela colaboración foi moi bonita”.

Di que desde pequenos nos ensinan que hai dous mundos, as Letras e as Matemáticas, coma se estivesen completamente aparte, pero en realidade son complementarios. Na súa tese, por exemplo, utilizou recursos como a computación, a estatística e foron fundamentais paira avanzar na lingüística: “Por exemplo, paira medir a frecuencia dunha palabra. Imaxina si tivese que contar a man cantas veces aparece una palabra nun corpus… Paira iso están as máquinas”.

Pero non só desde o punto de vista da potencia ou da eficiencia, senón tamén de como facer as cousas. De feito. Paira ordenar que facer á máquina hai que dar instrucións detalladas. Así, tivo que aprender a programar. “E sigo aprendendo constantemente”, di Gonzalez-Deus.

Son híbrido (e estou orgulloso)

Recoñece que é híbrido, humorístico: “Así nos chamamos os membros do equipo Ixa”. Actualmente traballa no departamento de Lingua e Comunicación Vasca da Escola de Enxeñaría de Bilbao. De feito, presentou a súa tese hai tres anos. Como investigador postdoctoral ofrecéronlle a substitución e tras realizar algunhas substitucións, sacou o ano pasado a praza de profesor adxunto. Desde entón dedícase á docencia e a investigación.

Non é fácil concilialos, sobre todo por falta de tempo. Parécelle que o ensino lle resta tempo paira investigar, pero recoñece que se aprende moito: “Por exemplo, despois de calquera explicación, un tírache: E por que é así e non así? Iso faiche pensar e obrígache a ter en conta outras opcións. E iso é bo para que logo estea aberto á investigación”.

Agora, ensinando ás máquinas a ter “sentido común” a través da linguaxe. É un tema no ámbito da intelixencia artificial e recoñece que aínda están nos seus inicios. No futuro, vese avanzando no camiño. Pero non ten ningunha dúbida de que se quedase fose del atoparía algo: “Non sei estar sen facer nada”.