Perfil do vento

2004/04/06 Imaz Amiano, Eneko - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

• Klima

Como o seu nome indica, o perfilador radar realiza perfís: sobre el dá un perfil de ventos que circulan a unha altitude de até 3000 metros, determinando a súa dirección e velocidade. Esta é a particularidade dos radares convencionais utilizados en climatoloxía que informan os avións, dos datos de precipitación ou da velocidade que levamos no coche.

Previsión de galernas

Probablemente non o lembraredes, pero o 7 de febreiro de 1996 una depresión profunda provocou un forte vento en galerna, con velocidades de 125 km/h. A través do radar de perfilado púidose ver moi ben como se achegaba a fronte de vento á costa e como esta fronte en altitude descendeu de arriba cara arriba, chegando á altura da terra cara ás 7 da mañá. O radar de perfilado é un instrumento utilizado paira coñecer, predicir e analizar episodios climáticos violentos como leste.

O radar realiza medicións do vento cada 25 minutos, pero ademais das fluctuaciones do vento, mide a temperatura cada 30 minutos. Paira obter os datos do vento, a antena do radar emite pulsos microondas cara ao ceo en cinco direccións. Un pulso envíase en vertical, directamente ao cenit e os outros catro puntos cardinales, cun ángulo de 15,5º. Os cambios no índice de refracción atmosférica fan que algunhas destes microondas volvan á antena. Tratar no computador as diferenzas de frecuencia das ondas emitidas e recollidas na volta, representa o perfil do vento coa dirección e velocidade exactas do vento. Con todo, a interpretación e conclusións destas imaxes e datos é obra de expertos.

Normalmente miden ventos de até 3.000 metros de altitude, pero varía en función das condicións. Paira medir a temperatura utilízanse as ondas recollidas polo radar e especialmente os sinais acústicos emitidas paira iso. A temperatura mídese até unha altitude entre 700 e 1000 metros.

Investigación do ozono

Todos estes datos recóllense na Dirección de Climatoloxía e Meteorología do Goberno Vasco e na Escola de Enxeñaría da Universidade do País Vasco, no grupo de Medio Ambiente Atmosférico. Neste grupo, concretamente, investigáronse os transportes de longa distancia de ozono.

Desde 1989 sabíase que sobre Bilbao se producían bolsas de ozono en concentracións superiores ás debidas á produción local. Os datos obtidos a través do perfilador radar e os patróns de transporte e rutas meteorolóxicas demostraron que o ozono é transportado a longa distancia en altas altitudes. Así se afirmou que o ozono medido no País Vasco en determinadas condicións meteorolóxicas chegou desde Bretaña, ademais do que alí se produciu. Ten dúas vías: una delas é a corrente de aire procedente directamente de Bretaña e a outra a que entra polo val do Ebro tras pasar polo sur de Francia e Tarragona. En ambas as zonas prodúcese un aumento do ozono.

Hai que ter en conta que cando o ozono atópase nas capas altas da atmosfera, axúdanos a protexernos da radiación solar, pero nas capas baixas da atmosfera é tóxico e a inhalación de moito ozono aféctanos. É moi importante coñecer este transporte.