}

Onte celebráronse os encontros Investigación e Sociedade

2006/06/30 Kortabitarte Egiguren, Irati - Elhuyar Zientzia

A Fundación Elhuyar organizou onte os encontros de Investigación e Sociedade no Parque Tecnolóxico de Miramón en Donostia. Responsables científicos, investigadores e medios de comunicación reuniron a un total de 40 persoas. Nesta xornada presentouse, entre outros, o proxecto Communiqué e o traballo de investigación en Prensa Científica.

O acto foi inaugurado por José María Rodríguez Ibabe, presidente da Fundación Elhuyar. Tras falar sobre o traballo que realiza a Fundación Elhuyar paira socializar a ciencia, chegou a quenda das charlas.

Baixo cada una dos relatorios tomaron a palabra Peter Green Alphagalileo, director de desenvolvemento da Fundación, Alberto Ansuategi, director de Política Científica do Departamento de Educación do Goberno Vasco e Juan Ignacio Pérez Igrexas, reitor da Universidade do País Vasco.

Peter falou sobre o proxecto Green Communiqué, entre outros temas. Communiqué céntrase na avaliación e creación dunha axencia europea de noticias especializada en ciencia e tecnoloxía. Trátase dun proxecto promovido conxuntamente pola Fundación Alphagalileo e a Comisión Europea, que xa foi presentado en Gran Bretaña, Alemaña, Francia, Chequia, Barcelona e San Sebastián. Neste

sentido, subliñou que nin os medios de comunicación europeos nin os medios de comunicación de fóra de aquí dan a importancia necesaria á investigación europea e que hai que tomar medidas paira cambiar esta situación. Cre que hai que construír unha ponte entre investigadores e medios de comunicación. Esa é a intención de Communiqué. Así mesmo, considera que hai que mellorar a actuación dos responsables de prensa, que necesitan formación, que se lles ofrezan ferramentas, etc. Terminou o seu discurso dicindo que as noticias científicas deben saír das revistas especializadas e levalas á prensa local. E, por suposto, deu a oportunidade a todos os asistentes a participar no proxecto Communiqué. A continuación tomou a palabra

Alberto Ansuategi, director de Política Científica do Goberno Vasco, quen, sen dúbida, iniciou o seu discurso dicindo que a relación entre sociedade e ciencia é bastante complexa. No entanto, sinalou os tres retos aos que se enfronta co obxectivo de mellorar este aspecto: por unha banda, achegar a ciencia e a tecnoloxía á cidadanía, tamén desde o punto de vista académico; por outro, achegar a política científica á sociedade; e por último, fomentar o uso adecuado da ciencia en todas as políticas, fortalecendo as accións científicas e tecnolóxicas. A

última conferencia individual foi impartida polo reitor da UPV, Juan Ignacio Pérez. Sinalou, ademais, que sería una oportunidade paira facer pública una reflexión que levaba en mente desde hai tempo. Grazas á ciencia, o ser humano conseguiu una mellor calidade de vida. Por iso, vivimos mellor que fai 100 anos, entre outros aspectos en alimentación, transporte e tecnoloxía. A miúdo aliméntase de desconfianza científica. Paira explicalo, tomou como exemplo o caso no que as previsións meteorolóxicas da televisión indican os tempos de guerra ao comezo de cada estación. E é que, neste caso, o coñecemento crente ou evidente asimílase aos datos científicos, é dicir, á ciencia. O afectado é a propia ciencia, claro. Na súa

opinión, moitas veces cuéstionanse os fundamentos da ciencia, e cando isto sucede, a sociedade é, en definitiva, o que se pon en cuestión.

"A divulgación da ciencia e a tecnoloxía é moi importante, porque o coñecemento da ciencia fainos máis libres", sinalou o reitor. Con esta frase terminou a súa actividade.

Ciencia na Prensa

A continuación , presentouse a investigación en Ciencia Prensa, que analiza o tratamento da ciencia e a tecnoloxía na prensa diaria. Un ano máis, durante catro meses, a Fundación Elhuyar analizou oito diarios (Berria, O Correo, Gara, O Diario Vasco, Deia, Diario de Noticias de Alava, Noticias de Gipuzkoa e O País). Cada

catro días dáse cabida a algunha noticia científica e tecnolóxica na portada dalgún dos xornais que se publican na CAPV. Os xornais publicados desde mediados de decembro do ano pasado até mediados de abril deste ano foron o tema central de 29 noticias científicas e tecnolóxicas. Con todo, as noticias científicas e tecnolóxicas apareceron máis na portada, aínda que de forma máis modesta. Esta é una das conclusións do estudo realizado. Á

marxe das portadas dos xornais, o protagonismo que tiveron os temas de ciencia e tecnoloxía nos xornais é dun 1,96% da superficie total dos xornais. Obsérvase un lixeiro descenso respecto ao ano anterior. O Correo e Berria

son os xornais que máis espazo dedican á ciencia individualmente,
mentres que O Diario de Noticias de Alava son os que menos. Na medición da

calidade mediuse o nivel de elaboración das noticias máis que a calidade do escrito. A conclusión máis directa é que a fórmula de noticias breves é moi utilizada na divulgación da ciencia e a tecnoloxía e os artigos tratados destínanse a aditivos. Ademais, chegouse á conclusión de que o grao de especialización dos xornalistas de ciencia e tecnoloxía é relativamente baixo. Aínda que

a ferramenta máis importante da investigación foron os xornais, tamén se consultaron revistas científicas especializadas. O obxectivo foi facer una comparación paira saber se as revistas especializadas e os xornais teñen os mesmos puntos de interese. Segundo púidose comprobar, as noticias que tiveron una gran importancia paira as revistas especializadas tamén tiveron cabida na prensa diaria.

Amplo e variado tema na mesa redonda

Tras un breve descanso, celebrouse o acto central deste encontro, una mesa redonda sobre "Investigación e Sociedade". Como moderador exerceu Fernando Plazaola, catedrático de Física da Universidade do País Vasco e director da revista Ekaia. Ao seu ao redor, Manuel Tello, catedrático de Física da UPV, Peter Green, Itziar Nogeras, directora da Fundación Elhuyar e Jose Manuel Abad, responsable de comunicación da Fundación Española paira a Ciencia e a Tecnoloxía. Todas

elas centráronse na necesidade de publicar investigacións científicas e tecnolóxicas e nos problemas que tiñan tantos investigadores como xornalistas paira levar a cabo este labor.

En xeral, os medios de comunicación apenas divulgan a ciencia. "Nos xornais o New York Times é o referente, e o resto son só os esforzos creados paira facer algo parecido a el".

Peter Green tamén ve a necesidade de transmitir ou comunicar información. Pero hai que atopar una maneira de trasladar todos os temas á sociedade, tamén os temas de ciencia e tecnoloxía. E é que moitas veces ao falar de ciencia só se dan datos e hai que enriquecelo dalgunha maneira. A ciencia tamén ten que ser atractiva. En relación

a este atractivo, a directora da Fundación Elhuyar, Itziar Nogeras, sinalou que canto maior sexa a presenza destes temas, máis atractivos deberían ter. Ademais, hai interese por estes temas, polo menos o 78% da poboación europea, segundo os datos da enquisa realizada polo Eurobarómetro.

Na mesma liña tomou a palabra José Manuel Abad. Subliñou que os temas de interese xeral deben ser de interese paira todos. Paira iso necesítanse persoas especializadas. De feito, paira un astrónomo, a pregunta máis complicada é a que pode facer un neno: "Por que é azul o ceo? ". Como explicalo? Como divulgar? Manuel Tello opina que

a divulgación da ciencia debe ser realizada por científicos e outros. E que teñen que transmitir a mensaxe á sociedade na linguaxe da rúa. Pero a comunicación é outra cousa. O xornalista debe ser capaz de distinguir se una noticia é importante ou non, entre outras cousas. Tras

quentar o ambiente da sala e escoitar as palabras dos asistentes á mesa, investigadores e xornalistas reunidos na mesma compartiron as súas opinións. Tamén se comentou que o ritmo de traballo de xornalistas e científicos era moi diferente. Sen dúbida, o tema era paira falar por extenso. Outra vez máis.