Impacto profundo

2005/07/01 Irazabalbeitia, Inaki - kimikaria eta zientzia-dibulgatzaileaElhuyar Fundazioa Iturria: Elhuyar aldizkaria

• Astronautika

Deep Impact en fase de montaxe. O voador é o que colga do guindastre e o impactante é o de terra. O tubo curto da marxe esquerda é un instrumento de resolución media e longo de alta definición. Ambas as ferramentas son telescopios conectados a unha cámara e a un espectrómetro e usaranse paira analizar o ocorrido no impacto. A de media definición ten un maior ancho de campo e utilizarase tamén paira axustar a navegación dos últimos días.

A principios dos anos 50 o astrónomo Fred Whipple propuxo que os cometas eran bólas de neve suaves. Segundo este modelo, cométalos teñen un núcleo sólido e a medida que se achegan ao Sol, o xeo do núcleo se sublima e fórmase a cola do cometa. A misión Giotto demostrou que aquel modelo é adecuado. Con todo, esta misión tamén suscitou outras preguntas como por que o albedo do núcleo é tan pequeno? O albedo de Halley é de 4 ei, máis escuro que o carbón. Paira dar resposta a esta pregunta, os científicos Mike Belton e Alan Delamare expuxeron á NASA a posta en marcha dunha misión que golpearía o núcleo dun cometa e abriría un cráter. A construción do cráter permite ver que hai debaixo da superficie escura do núcleo.

O DAP aceptou o reto tras varias incidencias, entre as que se atopaba o cambio de cometa titula. O pasado 12 de xaneiro, un foguete Delta II lanzou a misión Deep Impact. A misión está composta por dous módulos: o impactante e o volante. O impactante pesa 320 kg e disporá de autonomía de manobra suficiente paira entrar no percorrido do cometa.

Ferramenta de alta definición nalgúns tests. Esta ferramenta é a principal ferramenta científica da misión Deep Impact.

O voador distribuirase un día antes do impacto, concretamente o 3 de xullo, e tocará o branco o día da patria americana. Mentres tanto, o volante observará e gravará o impacto, estudará os materiais extraídos do cráter e a estrutura e composición do cráter. A misión non terminará, xa que é entón cando empeza o traballo.

Os científicos analizarán os datos recompilados por Deep Impact nos próximos nove meses. Analizando o tamaño e a profundidade do orificio realizado polo impactante, os científicos esperan que existan indicios da densidade do núcleo. Tras a desaparición do po levantado, coa axuda dunha cámara e un espectroscopio, analizarase a súa estrutura e composición. Paira ver a evolución do impacto e recompilar datos, tres telescopios espaciais da NASA, Chandra, Hubble e Spitzer.

O pasado 12 de xaneiro, un foguete Delta II lanzou a
misión Deep Impact.

Podería pensarse que cando soa o impactante o 9P/Tempel 1 verase afectado. Así é, pero 767 equivalerá ao que notaría cando un avión golpease un mosquito. O impactante golpea cométaa a unha velocidade de 10,2 km/s. Isto reducirá a velocidade do cometa en 0,0001 mm/s, co que a distancia do perihelio reducirase en 10 metros e o período orbital nun segundo, que é a distancia mínima do perihelio respecto ao Sol, que vira ao redor do Sol. Por exemplo, ao pasar o cometa preto de Júpiter en 2024, a distancia do perihelio variará en 34 millóns de quilómetros por efecto da gravidade do planeta.

O cometa 9P/Tempel 1 foi descuberto en 1967 polo astrónomo Ernst Wilhelm Tempel. O seu período orbital é de 5,5 anos e pasa a maior parte do tempo
entre Marte e Júpiter. O núcleo presenta un aspecto alargado e as súas dimensións aproximadas son: 14 x 5 x 5 km.

Esquema da ruta do Deep Impact.

Por que se elixiu aquela cometa e non outra? Houbo varias razóns. Por unha banda, o perihelio atópase relativamente preto da Terra, a 0,9 unidades astronómicas, o que permite acceder a ela con relativa facilidade e observalo desde a Terra mediante telescopios. A xeometría da órbita tamén é moi adecuada, por exemplo, o ángulo que formarán o cometa, o Sol e a sonda na época do impacto será relativamente grande, duns 63º, o que provocará una luz solar considerable na xema. Ademais, 9P/Tempel 1 ten pouca actividade e o po non impedirá o traballo da sonda espacial. Bo impacto!

Misións de análises de cometas

- 1985. A NASA modificou a ruta do International Sun-Earth Explorer paira voar o cometa 21P/Giacobini-Zinner e atravesar a cola. Ao ano seguinte voou ao redor de Halley.

- 1986. Foi unha chea de barcos buscando a Halley, os xaponeses Giotto da ESA, Veiga 1 e Veiga 2 da URSS e Sakigake e Suisei.

- 1994 Ese ano o cometa Shoemaker-Levy 9 golpeou contra Júpiter e o telescopio Hubble e as sondas Galileo e Ulises analizaron o suceso.

- 1998. Deep Space 1 retratou o cometa 19P/Borrely, o mellor de todo.

- 2002. Seis semanas despois de ser lanzado coa misión Contuor, a súa relación perdeuse cando se quixo pór no camiño de cazar cométalos.

- 2004 A sonda Stardust pasou a 236 km do núcleo do cometa 81P/Wild 2. Atravesou cómaa interior. Obtivo imaxes representativas.

- 2004 A ESA lanzou Rosetta. En 2014 lanzará un paquete científico á superficie do cometa 67P/Txuriumov-Geramisenko mediante unha aterraxe

Resposta de Deep Impact

Foto do cometa 9P/Tempel 1 realizada o 25 de abril por Deep Impact a 60 millóns de quilómetros.

A investigación de Deep Impact céntrase en comprender as diferenzas entre a superficie e o interior do núcleo dun cometa. Algunhas das preguntas que se queren responder son:

- Se o cráter ten una profundidade de 20 m, o material que contén terá monóxido de carbono ou dióxido conxelado?

- Ou aínda prevalecerá o xeo de auga? Se se trata de xeo de auga, será una estrutura cristalina ou amorfa?

- A que profundidade desaparecen os materiais volátiles?

- A superficie é antiga?

- A estrutura do cometa é homoxénea?