'Porno do clima'
2006/08/09 Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia
O IPPR ( Institute of Public Policy Research ) preséntase como una institución de referencia que serve de ponte entre a tradición liberal e democrática, entre a universidade e os políticos, entre o goberno e a sociedade civil. Con todo, neste caso resistiuse aos medios de comunicación, aos grupos ecoloxistas e tamén ao goberno.
O IPPR analizou a comunicación que realizan estes tres ámbitos: medios de comunicación, grupos ecoloxistas e goberno ou organismos oficiais. Paira iso, analizou diversos artigos de xornais e revistas, anuncios de televisión, radio e prensa, así como diversos sitios web, entre os que se atopan os principais grupos ecoloxistas e do goberno. As conclusións do estudo recolléronse no informe Warm Words, que foi publicado a semana pasada, e a pesar de que as conclusións corresponden ao Reino Unido, quixen recollelas nas seguintes liñas, que tamén consideramos que son de utilidade paira nós.
En termos de información lingüística, a organización británica ha identificado dous grandes comportamentos aparentemente antagónicos: o alarmismo e as pequenas accións.
n
Camiño. O primeiro, totalmente pesimista, presenta o cambio climático como un tema terrible, terrible e totalmente alleo ao control humano. Esta forma de actuar exclúe totalmente calquera posibilidade de levar a cabo acciones efectivas, xa que a última mensaxe que recibe o público é que o problema é demasiado grande paira calquera cousa.Pola súa banda, a comunicación que opta polo camiño das pequenas accións pretende transmitir a mensaxe contraria, posto que pon o acento nos pequenos pasos que cada un de nós pode dar. Esta vía de comunicación é dominante nas campañas de concienciación do goberno e dos grupos ecoloxistas, pero a linguaxe alarmista tamén as salpica a miúdo: Mensaxes como "20 cousas que podes facer paira salvar ao planeta da destrución" corren o risco de neutralizar ao receptor. Nestes casos, a epicidad da primeira parte da mensaxe anula a segunda parte. De feito, que peso pode ter este algo que eu fago cando falamos da destrución do planeta?
Ambas as formas lingüísticas son ben representadas polo que, segundo os autores do informe, a principal conclusión do estudo é que o discurso sobre o cambio climático é confuso, contraditorio e caótico no Reino Unido. O informe subliña que paira cada argumento que aborda o tema desde calquera punto de vista (pola súa natureza, gravidade ou procedencia) sempre hai una voz que di o contrario, e por tanto, a impresión que recibe o público é que o cambio climático aínda non se considera seguro, que ninguén o sabe realmente.
Até aí nada sorprendente. O tema do cambio climático é así, polo menos na escala temporal da vida humana. Para que as consecuencias sexan indiscutibles e definitivas necesítanse tempos longos e perspectivas de tempo, pero de momento non estamos nesa situación. E a xente sabe iso está ben. Por iso non me gustou nada a primeira recomendación da organización IPPC paira mellorar a comunicación. Segundo eles, o cambio climático debe ser considerado como un tema que non require debate, como a rotación da Terra ou o ciclo da auga. Punto. Entendo por que o di, sei que o obxectivo é fuxir de posicións escépticas estériles, pero non serve de base paira construír una sociedade arraigada no coñecemento. E pouco beneficia á divulgación científica.
Publicado no diario Berria.
