Cume climático

1999/12/01 Albisu, Jon Iturria: Elhuyar aldizkaria

• Klima

Nos cumes climáticos, non se abordan e discuten adecuadamente todas as investigacións presentadas, senón aquelas que se axustan aos intereses xeopolíticos e económicos na estratexia dos poderes máis potentes. Estas son as liñas de traballo que normalmente salguen adiante.

Na actualidade, da enerxía que se consome actualmente no mundo, preto do 76% procede do uso de combustibles fósiles: 33% do petróleo, 23% do carbón e 20% do gas natural. As emisións de CO2 á atmosfera aumentan inevitablemente durante o próximo século, xa que paira evitalo habería que recoller o CO2 producido ou reducir quéimaa de combustibles fósiles.

A detección e almacenamento de CO2 producido é moi difícil, xa que as emisións son espectaculares, ao contrario do que ocorre con outros contaminantes como o SO2. Esa masa que se xeraría tamén suporía un volume enorme e habería que acondicionar grandes almacéns en todos os lugares de xeración de CO2. Ademais de nas centrais térmicas, os almacéns deberían instalarse nos automóbiles, o que parece una idea absurda. Estudáronse algunhas formas de eliminar en parte este CO2 xerado nas centrais térmicas. Una destas formas sería inxectar o excedente de CO2 nos antigos xacementos de gases metánicos esgotados, como os de Holanda e o Mar do Norte. Outra vía é a inxección no mar, a unha profundidade mínima de 1.500 metros, coa esperanza de que alí se disolvan e saian á superficie durante centos de anos. Este proxecto aínda non é viable, xa que sería moi caro transportar CO2 e inxectalo en augas profundas.

Nas próximas décadas é practicamente imposible moderar o consumo de enerxía en xeral e por tanto as emisións de CO2. É certo que nos países desenvolvidos as emisións de CO2 procedentes da industria están a diminuír, pero isto débese a que o desenvolvemento económico destes países permite un uso cada vez menor da enerxía por unidade de valor producida, algo que non ocorre na maioría dos países en desenvolvemento, que aínda non superaron a primeira fase industrial dos grandes custos enerxéticos.

Na maioría dos países o consumo enerxético está a aumentar no sector do transporte: automóbiles, barcos e avións. A aprobación dunha política de aumento das taxas destes combustibles, co obxectivo de disuadir á poboación do uso de combustibles, será moi difícil nas próximas décadas. Por tanto, mentres non se inventen novos métodos de propulsión de vehículos e saian ao mercado –talvez o método das pilas de hidróxeno–, as emisións de CO2 van ser cada vez maiores no transporte, e negar isto sería mentir.

Até hai pouco considerábase que os recursos de gas natural eran escasos, pero nos últimos anos descubríronse enormes depósitos de metano conxelado no subsolo de amplos territorios continentais e costeiros. En calquera caso, o carbón segue sendo un recurso xeograficamente mellor distribuído e, polo momento, o seu uso probablemente non diminuirá en países como China ou a India en vías de desenvolvemento. En canto ao petróleo, cada vez atópanse máis reservas debido á mellora das técnicas de exploración. Así, a longo prazo, o prezo do petróleo diminuirá, salvo que concorran outros factores de carácter xeopolítico non previsibles.

Si nos próximos anos só destinan esa redución do 5% pactada nos cumes de Kioto e Bonn, segundo os modelos climáticos, se non se adoptou ningunha medida, só se evitou que o aumento fose una décima de grao inferior ao previsto.

Debido ás consecuencias do aumento das emisións de CO2, a pesimidad existente non é obxectivamente plenamente xustificada si analizamos diferentes estudos. Por unha banda está o modo en que os fluxos de transferencia entre o mar, a vexetación e a atmosfera reaccionan. É posible que o aumento da concentración atmosférica e o aumento das emisións non coincidan e sexan moito menores do esperado. Doutra banda, a Terra xa coñeceu épocas nas que a concentración de CO2 na atmosfera era maior que agora, e non foron prexudiciais paira o desenvolvemento da vida. Se os climas quéntanse (ou se arrefrían) como consecuencia do aumento dos gases de efecto invernadoiro, o home seguirá existindo. A uns viralles ben e a outros peor.

O tema é moi complexo, iso é evidente, pero ante a necesidade dunha verdadeira valentía paira resolver os problemas, temos que esixir a firmeza dos poderes políticos e económicos. Ademais, paira iso habería que estudar os intereses económicos que rexen a estratexia xeopolítica, para que non nos enganemos, aí está e a clave real.