Camiño cara a Copenhague COP 15: pendente un importante acordo

2009/12/01 Galarraga, Ibon - Markandya, Anil | Markandya, Anil - Basque Centre for Climate Change zentroko zuzendari zientifikoa Iturria: Elhuyar aldizkaria

• Klima

(Foto: -)

Aínda que no COP 13 que se elaborou en 2007 elaborouse o denominado Plan de Acción Bali paira Copenhague 2009 (COP 15) como folla de ruta e con vistas á aprobación do réxime post-kioto, en 2008 non se produciu nada relevante en Poznan (COP 14). O Plan de Acción Bali puxo sobre a mesa moitos temas importantes, por exemplo o tipo de acordo que se necesitaba paira o réxime posterior a Kioto, como se podían superar os obstáculos paira una redución significativa das emisións ou como se podían resolver eficazmente os problemas de adaptación. Estas preguntas aínda están pendentes de resposta.

A falta de compromiso da EE.UU durante o mandato de Bush, a posición menos forte da Unión Europea, e o escaso interese dos grandes países en vías de desenvolvemento, como China, India ou Brasil, son algúns dos factores que explican os feitos ocorridos nos últimos anos. O futuro está por chegar.

Desde o COP 14 foron numerosas as negociacións paira dar una resposta internacional, ambiciosa e eficaz ao cambio climático, co obxectivo de pactalo en Copenhague. As reunións celebráronse en marzo, xuño e agosto en Bonn, setembro e outubro en Bangkok e en novembro en Barcelona.

A base paira as negociacións de Copenhague xa está instalada. O novo presidente de EE.UU., Obama, manifestou a súa disposición a chegar a un acordo e o primeiro ministro chinés, Wen Jiabao, prometeu un importante compromiso. Europa comprometeuse a reducir as súas emisións de gases de efecto invernadoiro nun 20% paira 2020 respecto das de 1990 e non descartou a posibilidade de reducilas até nun 30% si alcánzase un acordo internacional global sobre o cambio climático. Esta é una parte importante do acordo comunitario sobre enerxía e clima, 20-20-20. A UE está disposta a liderar de novo a política climática tras uns poucos anos de liderado pouco claro, obxectivos ambiciosos que parecen ser un signo de valentía.

As últimas negociacións en Bangkok en setembro e outubro quedaron frustradas por parte dos países en vías de desenvolvemento, que consideran que os países ricos non se esforzan por asumir compromisos de redución significativa de emisións. O comisionado chinés paira asuntos climáticos, Yu Qintag, acusou recentemente aos países desenvolvidos de "tentar cambiar as regras do xogo unhas semanas antes de que os comisionados do mundo reunísense en Copenhague [...]".

O propio negociador sueco paira asuntos climáticos, que ostenta a presidencia rotatoria da UE, recoñeceu que as conversacións van lentamente.

A reunión celebrada en Barcelona o pasado mes de novembro axudou a avanzar cara a un maior compromiso en Copenhague, xa que polo menos non apareceron novos obstáculos. Hai, por tanto, unha pequena marxe de esperanza. En calquera caso, está claro que os países ricos teñen que dar un paso adiante e prometer algo serio e crible. Sobre todo, é urxente que EE.UU. publique obxectivos de redución concretos e claros, a pesar de que os estadounidenses queren pospor este feito ata que teña una nova lei. Este é o maior obstáculo paira alcanzar un acordo amparado pola lei, e nesta ocasión quedou patente que non será posible na reunión dos Xefes de Estado celebrada o día 14-15 de novembro. Con todo, aínda se pode chegar a un acordo político importante. Así o propuxo o primeiro ministro danés, Lars Lokke Rasmussen, e confirmou o presidente dos EEUU, Barack Obama. En calquera caso, hai que ter en conta que é normal que antes das reunións percíbase una visión pesimista que permita dar por bo calquera resultado que se obteña.

O que hai que conseguir

Segundo o secretario executivo da Convención Marco das Nacións Unidas contra o Cambio Climático, Yvo de Boer, os catro temas principais que se abordarán no COP 15 son, de forma resumida, os seguintes:

1. Canto están dispostos a reducir as emisións de gases de efecto invernadoiro os países industrializados?

2. Que están dispostos a facer os grandes países en desenvolvemento paira limitar o crecemento das súas emisións?

3. Como se financiará a axuda que necesitan os países en desenvolvemento paira reducir as súas emisións e adaptarse aos efectos do cambio climático?

4º Como se xestionarán os recursos financeiros?

Para que a reunión de Copenhague teña éxito é necesario responder a estas catro preguntas e garantir unha repartición equitativa da carga do cambio climático.

É necesario que os países desenvolvidos asuman o liderado e comprométanse a reducir as emisións segundo as recomendacións do IPCC. Pero ademais, debe garantirse o apoio financeiro e tecnolóxico aos países en desenvolvemento. Kioto debería formar parte da seguinte liña de actuación: eliminar barreiras comerciais e tecnolóxicas á transferencia de tecnoloxía; fomentar a cooperación, a innovación e a investigación; e definir o Fondo de Adaptación e a súa xestión. Cuestións importantes son a clarificación do procedemento paira evitar a deforestación e a degradación dos países en vías de desenvolvemento e a estimación do CO 2 non vertido. Así mesmo, deberase deseñar una estrutura institucional que apoie a nova actuación contra o cambio climático.

O 17 de decembro saberemos se a reunión de Copenhague foi exitosa e si alcanzáronse estes compromisos.