}

Non norberaren kaskotik atera gabe noraino joan daitekeen kontatzen den

1986/04/01 Goñi, Jesus Mari | Etxeberria, J. Iturria: Elhuyar aldizkaria

Arratsalde euritsu bezain aspergarri batean ispiluaren beste aldera pasa, gertu dagoen eta hain urruti sentitzen dugun mundu simetriko horretan zer dagoenaren jakinmina daukagu.

Alizia, Lewis-Carrol-en Alizia, oso neska bihurria zen. Horretaz, bere abenturak irakurri dituzten guztiak ederki konturatu dira. Baina bihurria ez modu agresiboz, hori ez; esaldi guztien atzean beste guztiek ikusten ez dituzten intentzio ezkutuak somatzen dituen bihurri horietakoa da. Ekintzatan otzana, baina hizkuntzaren munduan beldurgarria; honelakoa da gure Alizia maitea.

Jakina denez, arratsalde euritsu bezain aspergarri batean Alizia ispiluaren beste aldera pasa zen, gertu dagoen eta hain urruti sentitzen dugun mundu simetriko horretan zer dagoenaren jakinminak bultzaturik. Han ikusi zuena, bere lagun zen Lewis-Carroll-i kontatu zion. Honek, liburu bat osatu zuen abentura horiek deskribatuz eta ospe handia lortu ere bai modu honetaz tajututako liburuari esker. Baina Alizia, ume guztien antzera, oso ahanzkorra zen eta ispiluaren beste aldean gertatutako pasadizo asko bere buruan gelditu ziren Lewis-Carroll-en liburura pasa gabe.

Alizia koxkortu egin zen; Lewis-Carroll, berriz, zahartu, eta umearoaz berriro pentsatzeko grina sortzen den adinera ailegatu zenean, ispiluaz beste aldeko bizitzaz hasi zen malenkoliaz gogoratzen. Lewis-en liburua hartu eta irakurri egin zuen. Harriturik gelditu zen, "ni ez naiz hori, hori ez da nik ikusitako mundua. Hori, izatekotan, Charles-en ispiluaz beste aldeko mundua izango da" pentsatu zuen. Horregatik, bere abenturak bere erara deskribatzea erabaki zuen eta egin ere egin zuen.

Idaztea bukatu zuenean, bere lana argitaratzen saiatu zen, baina inork ez zuen' bere burua arriskatu nahi izan. Lewis-Carroll-en liburua asko saltzen zen; gehiegi horrelako iskanbiletan sartzeko. Aliziak eskuizkribua gorde egin zuen eta ez da inoiz argitaratu. Orain dela gutxi, nere lagun baten lagun zen nere izebaren koinatu baten ezagun batez lortu dut delako idatzi hori. Oso luzea da eta oraingo honetan kapitulu bakar baten berri emango dizuet. Pentsatuko dut zer egin gainontzekoarekin.

IV KAPITULUA: Tweedledum eta Tweedledee

Hantxe zeuden, zuhaitz baten azpian eserita, elkar besarkatuz. Segituan jakin nuen bakoitza nor zen, zeren eta beren izenak alkandoraren lepoan aurkitzen bait ziren oso letra handiz bordaturik: "DUM" jartzen zuen batean, "DEE" bestean. Azkar asko asmatu nuen zer jarriko zuen lepokoaren atzekaldean- TWEEDLE hain zuzen.

Hain geldirik zeudenez, bizidunak izan zitezkeela ere ahaztu egin zitzaidan, eta ea benetan lepokoaren atzekaldean TWEEDLE jartzen zuen ala ez begiratzera nindoanean, "DUM"engandik atera zen ahots batek ikaratu egin ninduen.

    Kaixo Alizia, aspaldiko lagun, zer moduz?
  • Ongi, beno, egia esateko aztoratu xamarra aurkitzen naiz mundu harrigarri honetan –erantzun nion–. Aizu, eta nola dakizu nere izena?

Beste galdera batez erantzun zidan– Eta zuk nola dakizkizu geureak? Harrigarriagoa bait da bakar batek gu bion izenak asmatzea, guk bion artean zeurea asmatzea baino; ez al da horrela?

Arrazonamendu hori guztiz indartsua iruditu zitzaidan eta ez nuen bide horri jarraitzerik nahi izan. Hantxe, baso hartan, zer egiten zuten galdetzera nindoanean, DEE aurreratu egin zitzaidan.

    Zer arraio egiten duzu hemen, baso honetan?
    Horixe jakin nahi nuke nik –eta hitz egiteari utzi gabe (beldur bait nintzen ez zidatela aukerarik emango bestela)– Eta zuek? –galdetu nien.
    Gure historia oso tristea da –erantzun zuten biek batera–. Ez dugu gogo handirik gai horri buruz hitz egiteko –zioten batera.
    Mesedez –erregutu nien–. Hain zuzen zuen historia ezagutzera oso urrutitik etorri naiz eta ez dut alde egingo entzun arte, –haurrek zerbait lortu nahi dutenean jartzen duten tristura-aurpegia jarri nuen eta marru isil batzuk ere egin nituen. DUM-en aurpegia ez zen ezer aldatu, baina DEE-renean irrifar jaioberria ikus zitekeen. Irrifarra ezabatu eta lasaitasunezko negar-malko bakar bat isuri zitzaion ezpainen bila.
    Betidanik izan gara anaia eta lagun. Betidanik diot, batera jaio ginelako. Betidanik izan gara hizkuntzaz sutsu maiteminduak, besteak baino itsusiagoak izan arren hobeto mintzatzen garelako. Gure gurasoen lehen seme gara, eta sumatu dugunez, gu ikusi ondoren gehiago izateko gogoa joan zitzaien. Beno, baina hori ez da historia.
    Ez, ez da hori jarraitu zuen DUM-ek–. Hizkuntza maite duzun ala ez ikusteko dago, baina mingaina astintzea, hori bai, gogoko duzu, arraioa.
    Eta zuk zer; zer duzu gogoko.
    Isil zaitezte, mesedez, eta segi historiari –eskatu nien; ederki ikusten bait zen elkar maite duten anaia guztiak berdinak direla ispiluaren bi aldeetan.
    Ezer desbideratu gabe kontatu dizut gure zorigaiztoaren historia. Gure herrian oso festa handiak egiten dira "Gautzarrak" deitzen diogun garai tristean. Festa horietan, ohitura lagunei doluminak emanaz postalak bidaltzea da. Azken urteotan ohitura horren hasierako berotasuna epelduz joan da eta konpromisozko gauza bilakatu. Gure asmoa ohitura berpiztea izan zen eta horretarako postal berezi bat asmatu genuen. –DEE-k hitz egiten segitzen zuen bitartean, DUM-ek makila bat hartu zuen eta bi laukizuzen marraztu zituen lurrean. Postalaren bi aldeak adierazi nahi zituela ulertu nuen.
  • Postalaren alde batean –jarraitu zuen DEE-k– zera jarri genuen: "BESTE ALDEAN JARTZEN DUENA GEZURRA DA". Isildu egin zen eta pentsakor gelditu.

Zirudienez gauza hauetaz gogoratzeak min handia ematen zion. Baina nere jakinmina piztu ondoren, ez naiz gauza izaten nere burua kontrolatzeko eta konturatu orduko hitzak nere ahotik kanpo zeunden, airean.

    Eta zer jartzen zuen beste aldean? –entzun nuen.
    Esaiozu zuk –DUM-ek DEE-ri.Ez, ez, esaiozu zuk –DEE-k DUM-i.
    Mesedez! –nik.
    Zuk, mesedez! –DUM-ek DEE-ri.
    Mesedez –negarrez hasi nintzen.
    Begira –DUM-ek–, begira zein egoskorra zaren.
  • Ni egoskorra eta zu olio santua. Baboa!.

Negar egite ahul horren eragin eskasa ikusiz, taktikaz aldatzea erabaki nuen.

    Berdin dio biok batera esaten baduzue ere, baina mesedez eta faborez esan zer jartzen zuen postalaren beste aldean.

Begiratu egin zidaten, elkarri ere bai, isilune bat ondoren, eta handik gutxira biak aho eta hitza batez:

    Postalaren beste aldean "BESTE ALDEAN JARTZEN DUENA GEZURRA DA"jartzen zuen.

Hemen bukatzen dira kapitulu honetako Aliziaren notak, baina ez dut uste bi anaia horien historia nola bukatzen den asmatzea zaila gertatuko zaizue nik. Gu, geure aldetik, bukaera horiek argitaratzeko prest gaude.

Gai honi buruzko eduki gehiago

Elhuyarrek garatutako teknologia