Numología (e VIN)

1997/02/01 Angulo, Patxi Iturria: Elhuyar aldizkaria

• Matematika

O estudo dos números non se realizou unicamente desde o punto de vista das Matemáticas ao longo da historia. A parte relixiosa e filosófica tamén levou ao home a estudar os números e as súas relacións. Un exemplo diso é Pitágoras: na súa crenza os números eran a base de todas as cousas; outro exemplo é Kabala (Kabalah, Qabalah, Cabbala ou Cabala): os hebraitarras asignábanlles un número ás letras e logo calculaban os números correspondentes a cada palabra e frase paira obter conclusións en función do resultado. As ideas que saíron do punto de vista relixioso-filosófico sobreviviron a todos os tempos da historia.

Na Idade Media, xunto á relixión oficial, desenvolveuse (ou eran) una (ou varias) relixión oculta. Iniciados, templarios, cabala, canteiros, Finis Terrae, Camiño de Santiago... Todas estas palabras son testemuñas desa relixión secreta. No camiño cara a Finis Terrae, ou cara a Santiago, ou cara ao extremo final da terra, é fácil atopar un exemplo importante da exploración relixiosa e filosófica dos números. J. G. En “A Ruta Sacra” de Atienza pódese ler o que hai sobre estas liñas sobre os números e o seu significado que se atopan baixo a igrexa románica de San Martín de Fromista.

Tras esta explicación, enumera por detrás os doce primeiros números relacionándoos coas diferentes partes do edificio. A continuación detállase o significado destes doce números e o seu reflexo no edificio, como non, J. G. Coa axuda de Atienza.

MAGNITUDE 12: Non só se presenta no esquema da estrutura cósmica básica, senón tamén na súa unión coa unidade, é dicir, como 13 ou mediante as súas múltiples formas. 52 capiteis (13 x 4) ofrecen un esquema simbólico da historia oculta do mundo e dos pasos concretos que o home terá que dar no proceso cara ao Descubrimento a través da Morte e o Renacemento posterior. Outros 26 capiteis exteriores (13 x 2) atópanse xunto ás 13 xanelas, das que a luz penetra na zona sacra.

MAGNITUDE 11 Dinos maldito e pecado. Por outra banda, é incompleta desde o punto de vista humano (10) e cósmico (12). Non atopamos o número 11 na igrexa de San Martín.

10 CIFRAS: É o número do todo; segundo o Cabal, o número do fluxo divino, o sinal do IO-Isis e a primeira letra do nome de Deus no alfabeto sacro dos hebranos. En San Martín, 10 son os tramos de columna dos lados interiores do templo, polo que o crente debe avanzar cara á luz que entra polas xanelas da ábsida. O número 10 sinala o camiño, cuberto por naves laterais até chegar á coroación da ábsida.

Dise que o NUMERO 9 considerouse como a cifra do coñecemento supremo que leva á inmediatez do todo (10). E máis adiante, o número 9 de San Martín nos cumes do templo, 9 nos tellados, é dicir, 3 nas torres e lanterna, 3 nas ábsidas, 2 nos brazos da crucería e 1 na nave central. Neste punto, Atienza destaca que os tellados, do mesmo xeito que a Sabedoría, non se poden ver completos por baixo e que só se poden ver desde outra posición na súa totalidade.

Podemos ler que o NUMERO 8 está situado aos lados da lanterna, nos oito capiteis de paso ás ábsidas e en baséalas que separan as naves do templo. Entre outros significados, o 8a é a verticalidad do infinito (8 – ) e o 8 indica os catro elementos e a súa proxección cósmica.

NUMERO 7: É a unión do cadrado (terrestre) e do triángulo (monte que se alza cara ao ceo) e chega ao crente polas 7 xanelas da ábsida. A letra ZAIN, sétima do alfabeto hebreo, é o símbolo cabalístico da Luz e a representación do ollo humano capaz de recibila. Son sete os estadios da felicidade islámica e sete os niveis internos e externos de San Martín. No interior atópanse, por exemplo, bases, alicerces, capiteis e baixos, arquerías transversais, capiteis superiores, arquerías de bóvedas e cúpula de lanterna.

O libro fai referencia ás propiedades aritméticas do número 6 –1 + 2 + 3 = 1 x 2 x 3 = 6–, polo que matemáticos, teólogos e ocultistas coincidiron en que a magnitude era especialmente significativa. Martínez de Pasqually chamou a suma dos conceptos de Intención, Vontade e Palabras; Euklides o número perfecto (igual á suma dos divisores) e S. Ambrosio era o símbolo da harmonía perfecta; os cabalistas crían que representaba a sexta sefira, TIFERET, a beleza. Nos libros sacros Beleza e harmonía Os días de creación reflíctense ao ser 6. Isto confirma que son 6 os estadios que debe atravesar o Cóncavo para lograr a comprensión da Divindade.

Na igrexa de San Martín son 6 os alicerces do templo desde a porta oeste até a ábsida, confirmando a idea dun camiño iniciático que debe percorrer 6 etapas até a Concepción Sacra desde a posta de Sol. A intencionalidade desta estrutura vén avalada pola particularidade de que as portas norte e sur, que son as portas de saída dos templos cristiáns, están situadas no segundo e terceiro espazo de columnas, respectivamente, cando o seguidor está en devanditos estadios, nos contextos monásticos o voto que, simbolizando a posibilidade de saír da formación iniciática, non poderá realizar nos seguintes.

O esquema do número 5 é o pentagrama. O Pentagrama é o símbolo do home, pero no mundo da maxia pode converterse no símbolo diabólico do Aker. En arquitectura foi o esquema básico dos numerosos templos cristiáns dos primeiros anos da Idade Media. É máis, segundo o arquitecto Moessel, é una persoal na que se estrutura a proxección oculta da basílica cristiá. O pentagrama Fromistán aparece con detalle: o vértice superior no límite que separa a ábsida central da cúpula e o inferior nos pés dos eixos das torres.

O NUMERO 4 é o máis luminoso en calquera edificio, é dicir, as 4 zonas. Como expresión do mundano, os 4 elementos habituais, os catro puntos cardinales, segundo os cales se constrúe a estrutura sacra coa ábsida no seu lado oriental.

O NÚMERO 3 é esencialmente cósmico e sagrado, xa que representa a plenitude da Trindade divina e o esplendor da súa existencia. Tamén encarna a quintaesencia da tridimensionalidad, sobre a que o home pode levantarse das súas condicións paira alcanzar o seguinte estadio evolutivo. O aspecto que adopta, E, ao mesmo tempo, é o YOD hebraico, a letra 10 do alfabeto sacro e o grego GAMMA, o GHIMEL, o 3er son da sucesión cabalística. O dobre significado, desde as sombras da linguaxe dos paxaros, testifica que Deus se presenta ante o Home como UNO e todo (10) e TRINA: identificando un misterio importante que só se pode entender a través da iniciación, pero que está amplamente representado en todos os lugares, á vez que identificamos a nosa forma de entender o Universo (tridimensional), o Sentido da vista, o pasado, o creador da ETERNA, o xesto da presentación e o da diurtiche, e o terceiro, dos sabiduño. En Fromistán, esta trinidad aparece nas 3 xanelas da ábsida central, nas 3 entradas do templo, nas 3 naves, pero sobre todo na conxunción de lanterna e dúas torres, formando as 3 cumes do templo. Pero entre eles atópanse a DUALIDADE —número 2— e a UNIÓN, cos seus elementos agrupados ou distribuídos: dúas torres cilíndricas iguais, esveltas e femininas, e una lanterna octogonal, case da súa altura, o núcleo solitario e principal do conxunto edificatorio, a coroa do conxunto —KETER— e a esencia de todo o que ese conxunto de matemáticas ten do sacro, cuxa finalidade evidente é dar sentido a un sentido profundo e todo o máis inmediato, o máis ben expresado, o máis ben expresado, o máis ben expresado, o máis ben expresado, o máis ben expresado, o máis ben expresado, o máis ben expresado, o máis ben expresado, o máis ben expresado, o máis ben expresado, o máis ben expresado, o máis ben expresado, o máis ben expresado, o máis ben expresado, o máis ben expresado, o máis ben expresado, o máis ben expresado, o máis ben expresado, o menos, o máis ben expresado, o máis ben expresado, o máis ben expresado, o menos, o máis ben expresado, o máis ben expresado, o menos, o máis ben expresado, o menos, o menos, o máis

Aí están os significados ocultos que se poden atopar nun só edificio, na igrexa de San Martín de Fromista, un exemplo que non é o único paira quen busca o significado oculto dos números. Doutra banda, recomendo o libro a quen queiran facer o camiño de Santiago, xa que é apropiado paira coñecer outra perspectiva do camiño.

Escrito sobre os números da igrexa románica de San Martín de Fromista “Convido a quen estea disposto a mirar o templo sen entusiasmo e logo a que diga que non se trata do edificio máis equilibrado, robusto, etéreo e cómodo que viu ao longo da súa vida. Non está construída na medida exacta e precisa do home, dos seus esquemas e esperanzas; na súa concepción propia do mundo, os filósofos alemáns chamaron Weltanschauung nunha proporción axustada e sensata e afastada de calquera estrutura que non pertenza ao cosmo intuído. Con todo, vou explicar: San Martín, máis aló das concepcións histórico-culturais da erudición e da investigación estética, adáptase aos esquemas existenciais que calquera individuo leva nos seus xenes, que, ao materializarse nunha estrutura tanxible e tanxible, identificáronnos con el e pasan a formar parte da nosa idea intuitiva sobre os grandes esquemas de nós mesmos, as nosas realidades inmediatas e o Universo. Pensando nas razóns que van permitir esta notoriedade, creo que a esencia é o perfecto equilibrio que leva a todo o edificio. Equilibrio baseado na cifra e perfectamente dosificado en toda a estrutura, convertendo o templo nun dodecálogo que non ve aos visitantes, pero que detecta que se lle entra na memoria e que, sen solución de continuidade, failles pasar a formar parte da estrutura xa identificada. Miremos, se non, na súa totalidade. E encargámonos de contar e medir por detrás paira as primeiras fontes do número, como nunha nova peregrinación.”