Pireneos sobre a mesa

1995/03/01 Estonba Mintxero, Mikel Iturria: Elhuyar aldizkaria

• Ekologia

A Asociación de Traballo dos Pireneos, formada por todas as Comunidades Autónomas, Rexións e Estados relacionados cos Pireneos, baixo o título “Os primeiros encontros dos Pireneos paira o Desenvolvemento e o Medio Ambiente”, organizou o pasado mes de novembro un congreso sobre como debería ser o futuro dos Pireneos.

Neste congreso, ademais dos técnicos políticos e das administracións, que até agora estiveron bastante marxinados, puideron participar diferentes colectivos (investigadores, naturalistas, habitantes locais, ecoloxistas, etc.) que teñen que ver con todos os temas pirenaicos nos dez talleres que se prepararon paira iso.

A pesar de que a exhaustiva análise das conclusións que se extraeron do mesmo suporía un espazo moi superior ao que me ofrece este apartado de opinión, gustaríame destacar os tres puntos principais que na miña opinión quedaron claros:

• Una das conclusións que chegou a un acordo total foi tratar a serra dos Pireneos como una unidade. Esta demanda escoitouse nos debates dos diferentes talleres e insistíase na necesidade de impulsar planificacións globais baseadas en colaboracións transfronteirizas serias e duradeiras, superando formulacións localistas e estatalistas.
• A importancia dos recursos humanos foi outro dos aspectos que abarcou moitas páxinas e horas do congreso. Neste sentido, pódese afirmar sen medo a que a perda de poboación pirenaica nos últimos anos, o modo de vida que demostrou un equilibrio inmellorable cos recursos naturais, estea a piques de desaparecer e a preocupación que iso xera. Discútese profundamente sobre as medidas que debían adoptarse paira dar a volta a esta dinámica, deixando claro que a mellor maneira de dar a volta á situación é introducir os aspectos positivos da vida eterna e as melloras aceptables que supón o desenvolvemento.
• O inmenso valor natural dos Pireneos tamén ocupou una parte importante dos debates. Neste sentido cabe destacar que as obras de infraestrutura (Itoitz, Somport, etc.) que se están executando e que poden levar a cabo no futuro, xeran una gran preocupación en todos os colectivos, excepto nos políticos.

A cantidade, xestión e explotación dos Espazos Naturais Protexidos tamén foron cuestións controvertidas, xa que o escepticismo impúxose ante a pregunta de si os espazos protexidos actualmente declarados protexen totalmente o patrimonio natural e ecolóxico dos Pireneos. Tres foron as máis mencionadas cando se falou das medidas necesarias paira mellorar a situación actual: a implicación da poboación local na xestión dos Espazos Protexidos, a homogeneización das figuras de protección en todo o Pirineo e a necesidade de crear pasos biolóxicos entre os medios protexidos paira evitar o illamento xenético.

E despois de todo isto, que?

Esta é a pregunta que tiña á cabeza de moitos dos que participamos no congreso. É dicir, co que se debateu estes tres días, é suficiente paira dar a volta á tendencia actual?

Creo que non, e son testemuñas diso as intervencións de representantes dos estados español e francés no acto de ampliación dos Encontros. Nelas deixouse claro que non daban ningún valor á Comunidade de Traballo dos Pireneos e anunciouse que cada un actuaría coa súa, independentemente das conclusións e decisións que se tomaban nese foro, que pecharon as portas á cooperación transfronteiriza antes de que se iniciase o congreso.

Por tanto, non esperemos que nada cambie como consecuencia deste congreso, e máis aínda diría: non me sorprendería que fose máis agresión ou utilizado paira impulsar formas de desenvolvemento incompatibles coa conservación do patrimonio natural, xa que a idea de ter as mans libres entre os políticos paira calquera cousa despois do congreso está moi estendida.

O Pirineo necesita menos palabras e máis vontade.