Morcegos en destino

O coñecemento de que a orixe do virus SARS-CoV-2 son morcegos puxo a estes animais no punto de mira. O equipo do zoólogo da UPV-EHU Joxerra Aihartza Azurtza leva anos investigando morcegos de todo o mundo e hai tempo que empezaron a recoller mostras dos seus virus. De feito, a última mostraxe tivo lugar hai mes e medio, en África, en Guinea Ecuatorial. As razóns non están do todo claras, pero entre elas destaca a tendencia a vivir en grandes grupos e a longa esperanza de vida. Así, nalgunhas especies de morcegos, as colonias recollen miles de morcegos; e os máis antigos dunha especie europea teñen una vida de 40 anos (un mamífero de similar tamaño, un rato, por exemplo, ten una esperanza de vida duns 2 anos). A combinación destas dúas características bríndalles una gran oportunidade paira ser hóspedes de numerosos virus, algúns dos cales desde hai tempo sábese que saltan aos humanos e que teñen a capacidade de producir pragas. Proba diso son, entre outros, o SARS, o MERS ou o Ebol, que nos últimos tempos parecen ser máis frecuentes. Segundo Aiartza, é posible que xa se produciu cunha frecuencia similar. Pero antes, se ocorrese, produciuse en pequenos grupos con contacto directo cos animais, e si producísense desastrosas consecuencias, seguramente se limitou a ese lugar concreto e non se deron conta noutros lugares. Na actualidade, con todo, as persoas que teñen una estreita relación cos animais silvestres non viven tan illadas, e os pobos hanse internalizado en zonas antes totalmente salvaxes. En calquera mercado do mundo pódese atopar carne de animais salvaxes, moitas veces no mercado negro. Por tanto, o risco de que o virus sáeche de animais a seres humanos aumentou considerablemente e pode ocorrer en calquera lugar. E una vez que ocorre, pode estenderse rapidamente a todo o mundo coa axuda da mobilidade do modo de vida actual. Outra das preguntas dos investigadores é como un virus de morcegos consegue infectar a outra especie, o ser humano e una epidemia. Segundo Aiartza, isto implica una explicación molecular. Segundo as últimas publicacións, parece que no covid-19 atópanse elementos de ambos os virus que, por mutación ou asociación, aseméllanse moito ao virus dos ferrasagueños que creou a SARS e, doutra banda, o xene que permite a introdución do virus nas células humanas, e que podería provir doutro lugar. A pangolina pode ser a orixe deste segundo elemento. Con todo, hai tempo que os expertos alertaron da posibilidade de que algo así sucedese e da necesidade de tomar medidas. Agora teme que esta pandemia vaia prexudicar aos morcegos. E ten claro que, máis que pór a punto os morcegos, sería máis efectivo loitar contra a caza furtiva de animais salvaxes e o mercado negro. Ademais, subliñou que existen máis de 1.300 especies de morcegos e lembrou que cumpren importantes funcións ecolóxicas, desde a polinización das plantas á alimentación de insectos potencialmente praga.