Detección de Salmonella en 24 horas

2007/02/01 Kortabitarte Egiguren, Irati - Elhuyar Zientzia Iturria: Elhuyar aldizkaria

• Genetika
• Mikrobiologia
• Unibertsitateak

A detección de Salmonella nos alimentos é actualmente un proceso custoso. Realízase un estudo analítico en laboratorio utilizando as técnicas microbiológicas de cultivo habituais. Os resultados deste estudo obtéñense nun prazo dunha semana. Con todo, isto convértese nun problema paira a industria alimentaria, entre outras cousas porque non poden esperar ese tempo.

No Departamento de Inmunología, Microbiología e Parasitología da UPV-EHU déronse conta en 2002 da necesidade de desenvolver métodos máis rápidos de detección de Salmonella en alimentos, e púxose en marcha un proxecto de investigación en colaboración coa empresa alavesa Laboratorios Bromatológicos Araba e o centro tecnolóxico Leia.

Métodos xenéticos

Comezouse a investigar no campo dos métodos xenéticos. Paira iso é imprescindible coñecer ben o xenoma da bacteria. Afortunadamente, varias cepas de Salmonella están perfectamente secuenciadas. Tamén saben que hai xenes de Salmonella que non aparecen noutras bacterias ou seres vivos. Por tanto, se se detectan estes xenes, pódese observar claramente onde está a bacteria de Salmonella. Aínda que non se detecte todo o microorganismo, atopariamos o seu ADN.

Investigando o ADN da bacteria, os investigadores desenvolveron diferentes técnicas que detectan a presenza de Salmonella nos alimentos durante 24 horas. Con todo, estes métodos baseados na detección de ADN teñen un problema: A molécula de ADN é moi estable. Precisamente por iso pódese analizar o ADN das persoas falecidas moitos anos antes. Algo parecido pode ocorrer nas bacterias. É dicir, é posible que se estea estudando o ADN da bacteria morta en pasteurización e/ou esterilización. Por tanto, paira detectar Salmonella non basta con estudar o ADN, xa que desta maneira non se pode saber se a bacteria está viva ou morta.

Por iso, os investigadores da UPV utilizaron outro marcador máis específico que indicará se a bacteria está viva ou non. Esta molécula é un ARN mensaxeiro. Trátase dunha molécula inestable, facilmente degradable. Só aparece cando a bacteria está viva. Una vez morta a bacteria desaparece xunto coa bacteria. Conscientes diso, investigadores da UPV desenvolveron a detección do ARN. Por unha banda, deseñouse un proceso de extracción de ARN nos alimentos e, por outro, estudouse como converter leste ARN en ADN. As técnicas de detección traballan con ADN.

Traballar con ARN con gran precisión e rapidez. Pola contra, é posible que os resultados non sexan correctos e que os alimentos nos que se atopa a bacteria Salmonella reciban resultados inversos debido á degradación da molécula. Por iso, o proceso de extracción do ARN é tan básico como importante.

Una vez extraído o mensaxeiro do ARN, convérteno en ADN mediante o proceso denominado transcrición inversa. Neste proceso sintetízase una copia do ADN. Paira detectar a secuencia de ADN específica de Salmonella utilizouse o PCR en tempo real. Esta copia do ADN é detectada por varias sondas. As sondas son cadeas auxiliares do ADN de Salmonella e están marcadas por un composto fluorescente. Si nesta técnica combínase a copia do ADN coa cadea auxiliar, este composto fluorescente emite una sinal. Este aparello permite ademais cuantificar a reacción, é dicir, mostra o número de células de Salmonella presentes no alimento. Os resultados do PCR analízanse mediante gráficos e realízase una interpretación.

En definitiva, investigadores da UPV combinan diferentes técnicas. Por unha banda, utilizan técnicas de extracción, por outro, deseñan sondas e, por último, detectan moléculas de ADN e ARN. O uso destas últimas técnicas permite acelerar a detección da bacteria Salmonella e aumentar a seguridade alimentaria.