Temos que integrar aos nosos nenos?
2013/03/01 Zubia, Felix - Medikua Iturria: Elhuyar aldizkaria
Aínda que as vacinas e os procesos de vacinación son un dos descubrimentos máis importantes da historia do medicamento, cada vez son máis os que falan contra as vacinacións e falan polos dereitos de decisión dos pais. Antes de nada, aclaremos que a vacinación non é una medida obrigatoria e que a última palabra é a dos pais, pero sempre baseada na información adecuada.
A vacina é un preparado químico que contén antígenos dun microorganismo e colócase paira provocar anticorpos contra estes antígenos. O obxectivo é proporcionar una resposta específica, sen infeccións. Si posteriormente aparecese o microorganismo, tería una resposta específica desde o principio, evitando ou atenuando a infección.
Non hai vacina eficaz ao 100%, pero as insercións traballan polo efecto coñecido como efecto canle. A pesar de que non todos os individuos desenvolveron una inmunidade eficaz, si a maioría das persoas que viven nunha contorna desenvólvena, estas persoas interromperían a cadea de transmisión do microorganismo, infección que desaparecería da zona. Este efecto tamén protexe aos individuos que non tiveron una inserción efectiva, e tamén ao non vacinados. E pola contra, a existencia de moitos individuos non integrados contra un microorganismo pon en perigo tamén ás persoas que o integran e que non desenvolveron defensa, xa que as primeiras formarían a cadea de transmisión deste microorganismo.
Desde que Jenner creou en 1796 a primeira vacina paira o baztanga ou a navarrería, desenvolvéronse numerosas vacinas, que seguen sendo a zona que se renova e amplía.
Resultados vacúas
A nivel mundial, e co uso de vacinas, as vexigas ou as vexigas está totalmente desaparecida. A poliomielitis, pola súa banda, está erradicada de Europa, América e Oceanía e só en Asia e África danse casos illados.
Na nosa contorna, debido á incidencia das vacinas, atópanse practicamente erradicados os casos de meninxites provocados polo sarampión, a tose ferina, a difteria, ou as bacterias chamadas Haemophilus influenzae e C meningococo.
Como se indicou anteriormente, a eficacia das vacinas non é do 100% e a vacinación dunha persoa non significa que non vaia a desenvolver esta enfermidade. A non vacinación ten os seus riscos. A modo de exemplo, en 2011 produciuse en Gipuzkoa un brote de sarampión, tras uns poucos casos na última década. Dos 21 casos que tiveron lugar entre xaneiro e abril, 2 requiriron hospitalización. Destes 21 casos, 18 foron sufridos por nenos e nenas non vacinados (cerca do 5% dos nenos e nenas non se incorporaron en Gipuzkoa).
Riscos das vacinas
A pesar do seu uso en todos os países e de que se trata dunha das medidas máis importantes da sanidade pública, na nosa contorna hai voces que falan contra as vacinacións e, como xa se dixo, cerca do 5% dos nenos non se incorporan. As supostas razóns polas que se opoñen ás vacinacións, engadindo a continuación a miña argumentación son as seguintes:
- As vacinas poden afectar o desenvolvemento do neno, especialmente causando autismo, problemas lingüísticos e hiperactividade. Tal e como publicou en 1998 a prestixiosa revista médica Lancet, todo isto podería estar influenciado por un composto químico chamado thiomersal. Esta sustancia que transporta mercurio utilizábase como conservante de vacinas e provocou una dura discusión. Con todo, en 2010, o Colexio Médico de Inglaterra condenou ao autor desta obra por utilizar datos falsos e escribir baixo intereses económicos. A propia revista Lancet retirou este traballo. Traballos posteriores non confirmaron o risco do thiomersal, aínda que algúns gobernos prohibiron o seu uso.
- As vacinacións teñen consecuencias graves e hai casos probados. É certo que calquera materia que produza una resposta inmunológica pode e provocará efectos nocivos. Pero como en calquera parte do medicamento, hai que pór na balanza riscos e beneficios á hora de tomar decisións. A poliomielitis, por exemplo, afecta á medula espinal nun 1 de cada 200 a 1.000 casos, produce parálise muscular, provocando graves problemas de mobilidade ou morte. Cal é o risco da vacina? Nun de cada 750.000 casos pode producir parálises, especialmente en pacientes con problemas de inmunidade. Vós decidades que queredes.
- Algunhas vacinas teñen baixa eficacia. Ou o membro máis destacado contra as vacinas, Miguel Xara, na súa páxina web, afirma que "os vacinados contra certas enfermidades teñen máis frecuencia". Lendo o seu argumentario podemos ver os seguintes datos. Na Comunidade Autónoma do País Vasco, entre os anos 2002-2011 producíronse 30 casos de meningococo C, 25 de vacinación e 5 de non vacinación. Imos facer os cálculos: si na nosa contorna hai un 95% de nenos vacinados e un 5% sen vacinar, de cada 1.000 nenos teriamos 950 vacinados e 50 sen vacinar. Si entre 950 nenos/as vacinados/as hai 25 casos (realmente deberiamos repartilos entre máis nenos/as), o risco sería de 0,026. Os 50 non vacinados, que tamén son máis pero manteñen a proporción, teñen 5 casos, pero cun risco de 0.100, é dicir, 4 veces maior (e estamos a falar da meninxite, una enfermidade que pode causar graves consecuencias e mortalidades! ). Aínda que os datos son reveladores, o autor segue falando contra as vacinas, mesturando números absolutos e perigos relativos.
Á vista dos datos, e esta é a miña opinión persoal, as vacinas son medidas beneficiosas, e os beneficios son maiores que os riscos, aínda que sempre haberá riscos. Os nenos non vacinados protéxense do efecto de venado dos vacinados, deixando os perigos paira outros, e aumentando o risco de infección doutros porque eles non interrompen a cadea de transmisión. A pesar de que a liberdade de decisión sobre a inclusión ou non sempre se manterá, ante a sociedade é un pai egoísta o que non insere ao seu fillo, xa que se aproveita do risco alleo sen que el fágao.