Artikuluak

Mekanika kuantikoaren lehen oinarrien 100. urteurrena

Elhuyar aldizkaria

2025/03/01 2025ean, ehun urte betetzen dira mekanika kuantikoaren lehen oinarriak proposatu zirenetik. Efemeride horren harira, UNESCOk …
Glaziar bat galtzean

Elhuyar aldizkaria

2025/03/01 “Mezua ez da baikorra, hau baita errealitatea. Ez gara glaziarrak plastikozko izara zuriz estaltzen hasiko, …
Autismoak

Elhuyar aldizkaria

2025/03/01 Berrogei urte dira Euskal Herrian autismoaren inguruko lehen azterketak eta zerbitzuak hasi zirela. Urte hauetan …
Lineo eta taxonomia: mugarri bat zientziaren historian

Elhuyar aldizkaria

2025/03/01 Karlos Lineok naturaren izaki guztiak antolatzeko ahaleginetan eman zuen bizitza osoa. Suediar naturalista handi honek …
“Norberak bakarrik, agian, asko aurreratuko du, baina urrun joateko taldea behar da”

Elhuyar aldizkaria

2025/03/01 Gorka Orive Arroyo (Gasteiz, 1976) Farmaziako katedraduna da, eta irakaslea eta ikertzailea Euskal Herriko Unibertsitatean. …
Euskara hizkuntza-eredu handietan eta txatbotetan bidea eginez

Elhuyar aldizkaria

2025/03/01 Badira jada bi urte edozein galdera erantzuteko eta mota guztietako atazak egiteko gai diren txatbotak …
Naturaren kontserbazioa finantzatzeko lehen plan globala adostu du COP16k

Elhuyar aldizkaria

2025/02/28 Naturaren kontserbazioa finantzatzeko mundu mailako hitzarmen batekin amaitu da Biodibertsitateari buruzko Nazio Batuen Konferentziaren16. bilera …
Leitzaran ibaiko sedimentuen garraioa nabarmen leheneratu da Ollokiko presa eraitsita

Elhuyar aldizkaria

2025/02/27 Leitzaran ibaiko presa bat botatzeak uharrien garraioa handitu du kopuruan eta distantzian, EHUk egin duen …
200.000 giza generen baino gehiagoren funtzioa argitaratu du Gene Ontologia Partzuergoak

Elhuyar aldizkaria

2025/02/26 Gene Ontologia Partzuergoa duela 25 urte baino gehiago jaio zen, giza proteinak kodetzen dituzten geneen …
Zuritzat hartzen zituzten gizon beltzen bizi-itxaropena luzeagoa zen

Elhuyar aldizkaria

2025/02/25 AEBko Ikerketa Ekonomikoko Bulegoak jakinarazi duenez, beren burua zuritzat har zezaten lortu zuten gizon beltzek …
Gizaki modernoen gene-aldaera bat gako izan liteke hizketaren sorrerarako

Elhuyar aldizkaria

2025/02/24 NOVA1 genearen aldaera bat hizketaren sorrerarekin lotuta egon litekeela ondorioztatu dute Rockefeller Unibertsitateko (AEB) ikertzaile …
Ametsak oroitzean eragiten duten faktore batzuk argitu dituzte

Elhuyar aldizkaria

2025/02/21 Zer faktorek eragiten dute ametsak oroitzeko ahalmenean? Galdera horri erantzuteko, Luccako IMT institutuko eta Camerinoko …
Eskoziako Lur Garaietan otsoa sartzea klima-larrialdirako onuragarria izango dela iradoki dute

Elhuyar aldizkaria

2025/02/20 Eskoziako Lur Garaietara otsoak itzularazteak basoak bere onera ekartzen lagunduko lukeela adierazi dute Leeds unibertsitateko …
Esne Bidearen erdiko zulo beltzean erupzioak etengabe gertatzen dira

Elhuyar aldizkaria

2025/02/19 Esne Bidearen erdiko zulo beltzean intentsitate eta iraupen desberdineko erupzioak etenik gabe gertatzen direla behatu …
Hizkuntza indoeuroparren historiako katebegi galdua aurkitu dute, ikerketa genetiko bidez

Elhuyar aldizkaria

2025/02/17 K. a. 6.400 eta 2.000 urteen artean Eurasian bizi izandako 435 pertsonaren DNA zaharra aztertu …